Teatro delle Albe

di Nevio Spadoni

Alcina Ermanna Montanari

musica Luigi Ceccarelli

scene e costumi Ermanna Montanari, Cosetta Gardini

progetto luci Vincent Longuemare

regia Marco Martinelli

Alcina Fuggesi Alcina, e sua misera gente

arsa e presa riman, rotta e sommersa.

D'aver il cavalier perduto ella si sente

via più doler che d'altra cosa aversa:

notte e dì per lui geme amaramente,

e lacrime per lui dagli occhi versa;

e per dar fine a tanto aspro martire

spesso si duol di non poter morire.

Morir non puote alcuna fata mai...

... fin che 'l sol gira, o il ciel non muta stilo...

Coma ch'u i piaséva

a e' ba

coma ch'u i piaséva!

E' lizéva par dagli or

la séra

int la câmbra scura

fintânt che la s'murtéva

l'utma brésa.

E cvânt ch'a so nêda me

u n'm à ciamê

Maria... Giulietta... Giusepina...

no, lo l'à slet che nom

Alcina

un nom che da stal pêrt

u n l'à incion.

Una séra d'maz

e' ba

u s'è inviê

a n' l'aven vest piò

a n'aven savù piò gnit.

E nó

a sen armasti acvè

a fê e' su lavór

a badê sti cagnëz

ch'i sgagnôla

ch'i sgagnôla tot e' dè.

Alcina A séra tota impirulêda

sé

a séra tota impirulêda

che e' curdon de' blìgval

u m' arep strangulê

s'u n 'fos stê par cla dòna

ch' la l'à sguplê.

L'avéva rason

l'avéva rason Sôr' Andreina

la sôra stila

"l'è tota coipa de' nom

è tutta colpa del tuo nome...

del nome che ti hanno dato..."

sé, parchè Alcina

l'è e' nom d'una striga

e' nom d'una striga cativa

La tu surëla

la tu surëla ins i pi

la i à avù piò rispir

e u s' ved nenca:

e' culor l'è piò bël,

la tu surëla la j à la pëla lesa

ch'la m' pê una méla cudogna!

I m' fa rìdar i s-cen ch'i dis

ch' a sen tot precis,

ad pél gag o pél nìgar

a sen tot precis...

va là

che nèsar ben e' conta!

T'an dì gnit?

T'an scor?

Stanöta a j ò sugnê

che un râgn bèn grös e nìgar

l'avéva ciap tra i su zampet

una parpaia tota d'ôr!

A t' voi mêl

a t' voi mêl

a n' t'supôrt

a n' t'pos piò avdé

dniz a la mi parsona

A t'géva...

stanöta a j ò sugnê

che un râgn bèn grös e nìgar

l'avéva ciap tra i su zampet

una parpaia tota d'ôr,

e u la strinzéva

e u la schrichéva

intânt che la parpaia

ormai senza rispir

la i à fat un gnech,

un gnech,

c's ël un gnech?

E da ste gnech

l'è dê fura un nom,

ah... un nom...

a n' l'arep avlù sinti che nom...

u m' s'è instech int agli urec

cun un bigarunér ch'u n fnéva piò.

La parpaia la s'è pu alzêda in vól

sèmpar piò grânda

sèmpar piò zala

un zal arlusent

da cunfònds cun e' sól.

Pianì pianì al su él

al s'è brusèdi

e na porbia fena tota d'ôr

l'è culêda ados a e' râgn

armast a lè par tera

a lichês i su zampet cunfus.

Cs'ét det? T'an vu e' pacöt?

S't'an vu e' pacöt

a t' darò dla tardura.

Còsa? T'an vu la tardura?

Alóra a t' darò e' pacöt.
Basta che t'ala fëga a la fnida

ad piuchê sèmpar.

Me degh che s'u t' aves cnusù préma

che furistir

u n' sarep avnù cun te.

La principesa

la principesa da la tësta inacvarida;

za piò d'una vôlta a t'ò tirê fura

da la bora de' fös

brota vepra pina d'vlèn!

Smetla d' fê la vósa dólza

parchè ch'i t' chesca tot a i pi!
A t' vidat o sit s-ciôrbla?

E' pê ch'i t'épa insachê

cun la budëla curta de' pôrch.

Ah, la n' mâgna piò?

El par muntê mei a la veta de caval?
E' stalon nìgar l'è la tu pasion,

e la nöta...

intignamôd at vegh...

u t' ciapa una smegna adös,

t'é j oc fura da la testa...

Brota zveta schiva ciosa

Brota zveta schiva ciosa

Brota zveta schiva ciosa...

ciôtat cal do gâmb piotöst

ch'al pê un cavalet da bughê...

e cal tet,

dal tet

ch'a n'in scuregna

du cuciarul scvacé...

Stà atenta,

a supiê trop int e' fugh

u j è chês ch'u t'véga

a fni la zendra int j oc.

L'avéva rasòn Sôr Andreina:

i t'aveva da anghê da znina,

i t'aveva da anghê da znina,

ti dovevano annegare da piccola...

Alcina Alcina i pesci uscir facea de l'acque

con semplici parole e puri incanti.

Con la fata sorella Alcina nacque

io non so dir se a un parto o dopo o inanti.

Siccome sono inique e scelerate..."

Inique e scelerate?

Tota invigia...

sé, tutta invidia...

al dis accè parchè agli è invigiosi...

Siccome sono inique e scelerate

piene di ogni vizio infame e brutto..."

Tota invigia...

invigiosi!

Invigiosi

parchè... l'éra bël che furistir

da fê invigia

a tot cal sberi sgamugnósi

ch'al srusêria tot e' dè

e la nöta al ciaparep

int un fër infughì.

Agli è toti precisi:

al dà la chêrna a e' gêval

e agli ös a e' Signor.

Da fê invigia

da fê invigia,

bel êlt rubost

fôrt coma l'azêr

du oc nìgar coma e' carbon

e' scureva 'na lengua bastêrda

e' paréva che l'avnes da d'là de' mêr.

A n'ò mai capì e' parchè

e' sia avnù cun te.

U' t' avéva insimunì

ste furistir

u t' à insimunì

e te, te

surëla da la tësta inacvarida

cvânt ch'u s è inviê

cvânt ch'u t à lasê

t'atci ardota accè,

accè,

la piò sgraziêda d' toti!

A t' vìdat?

Ardota da no rcnòsar piò la nöta da e' dè

a strabighêt par dal tër

a zaculêr int la bora di fos.

E me, me

a còrat dri

par tirêt fura,

a sagatê la mi vita

par tnét in pi,

par un snament

un sês d'un òman

d'un furistìr da i rez d'ôr.

Alcina Mo t'an'e'sé, pricipesa

t'an'e'sé

che j òman j è tot precis?

I baia cvânt ch'i è in brânch

mo da par ló j è pirs,

j è pirs,

i n s'chêva al mân d'invel.

Pin d'biglia

i scata cun un gnit

sti cavalir de' capar!

Invigius!

Invigius

i zérca

i zérca sèmpra

agli ôv ch'agli à du tòral,

j è di bamboz ch'i borga la su mâma,

i zerca la su teta,

da cvânt ch'i è néd

i zerca la su teta!
I dis un pëz e' mângh, e un pëz e' zest

j è coma cvi ch'i tosa al troi,

de' grând armór, e pôca lâna.

Oh, j òman, j òman,

ach raza d'invenzion!

Buzaron

fêls coma la munéda de' pêpa

lédar

i sa gnacvël ló

i chéga nench l'inzegn.

I briga

i scor

i frola

i ruba, i fa la guëra

i monta, i smonta, i piöca

oh, cvânt ch'i piöca!

J òman, j òman

par che paciar tra al gâmb

i s' sent patron de' mond!

Cun cal fazi gnari

i cavel d' stopa

j oc murt

zigh zop arghiblé

mët spaché!

Mo a e' Signór

s'a i èl frulê che dè int la tësta

a e' Signór?

J òman, j òman

da cvânt ch' j è néd

j à pighê la tësta

al znoc, la schena

pr e're, pr e' pêpa

pri cudal dur dla tëra.
S-cen néd par fôrza

pr e' gost de' càpar

S-cen sagatê

fiul d'incion

néd par sbali

avlù tra un sé e un no,

par di snament

par prôva

par schérz

o par scumesa,

fiul néd cun dla viulenza,

fiul d'imbariégh

fiul d' preputent

fiul d'asasen

asasiné par tot i virs.

L'e stê mei ch'u s' sia inviê

'tam d'ascólt

che furistir l'éra e' pez d' tot

che furistir l'éra e' pez d' tot

credum!

Me a l' so cvel ch'a t' degh!

Alcina Ét dê da magnê a i chen?

Ach fat cvël!

Me a dagh da magnê a te

e te t'dé da magnê a i chen!

Me, i chen, a n'i pos avdé.

A n't pos avdé gnânca te

principesa,

l'è véra

e la tu vós

i tu gnech

i m'smêsa e sângv

i m'smêsa tot i parament!

Mo i chen j è pez!

I suda, i suda sempar

u j suda nench la lengva

cla lengva a spinduclon,

e pu i è sèmpra a lè

ch' i t' gvêrda

cun chj oc inacvarì i t' gvêrda.

Cs a vliv?

Cs a vliv

cun cla lengva ch'la suda?

Mo cla vôlta

che int e sagrê dla cisa

un cagnaz rabì l'avéva incantunê

Sôr' Andreina

sè, a un mur u l'avéva incantunêda

la sôra stila

e lì, lì

con le braccia alzate

la zighéva

liberatemi da questo cane

liberatemi da questo demonio,

cla vôlta che cagnaz u m'e piasù

cla vôlta a j aven pröpi ridù.

L'è stê mei ch'u s' sia inviê che furistir...

l'éra cativ, cativ...

u s' asarmiéva tot a un cân!

A un setter

on d' chi chen da caza.

No? T'dì d' no?

Me a t' degh sé.

Mo u n'éra un cân bon, no

l'éra un cân rabì

ad cvi ch' i n' mâgna da un pëz;

chj oc nìgar j éra j oc de' gêval!

Cs a soia? A l' so, a l' so...

Me a l so cvel ch'a t' degh!

Alcina Oh, quante sono incantatrici, oh quanti

incantator tra noi, che non si sanno!

che con lor arti uomini e donne amanti

di sé, cangiando i visi lor, fatto hanno.

Non con spirti costretti tali incanti,

né con osservazion di stelle fanno;

ma con simulazion, menzogne e frodi

legano i cor d'indissolubil nodi.

E pu... e pu l'è vnu e' dè de' sturb,

l'ânma a sangunê, a sangunê

coma dla chêrna scurghêda,

i lëbar coma dal funtân indurmenti.

Ades a cont agli ór ch'an pasa mai

a tné d'astê un êtar dè

in cumpagnì d'un dulór mot

ch'um scarpëla la pël

e u m'screca agli ös.

Chi rez ch'i m' inciudè a e' tmon de' car

dal stël cal nöt ad lona pina

ad mél sambêdgh

la savéva la su boca,

e' su chêld

a m'e' sent incóra adös.

Int l'infughìs dla séra

al foi de' furminton

al paréva dal parpai d'arzent;

a e' lom dla lona

lo e' daséva fura

e incóra prema ch'l'arives

e' su nom u m'e' purtéva e' vent.

Lo l'éra... un' infezion...

adës... incóra... l'è un' infezion

'na malatì ch'la brusa int al ven

i mi oc j è d'zendra e d'fugh

un fës ad nirb l'è e' mi côrp.

E pu mo u' m pê d' tuchêl:

tci a cvè, tci a lè

un'ombra, un rispir

cvaicvel ch'e' smêsa

tci te, tci te

tci int l'acva ch'la ciâma e' tu nom

tci tra al piöp ch' al bala int e' vent

a t'vegh, a t'vegh

tra dla nebia

tra dla nebia...

Sé! Sé... principesa!

Lo, propi lo!

Che furistir!

Lo e vléva avnì cun te

cla sera

coma tot al sér!

Me a l ò zarchê

e a j ò det

che t' cirta andêda da i chen

e a l'ò parsuês a vni in ca

par bé un gozal d'ven.
Int la bocia a j o mes un bivirag

d' érba sidrëla

ch'l' infughes e' sângv

e int un zir d' pôch temp a l'ò smanê.

E da cla vôlta

par tânti vôlti

aven cuntê i filir, i fos!

E te a ca t'piuchiva

parchè t'an l'avdiva piò!

Sé, sé, principesa!

Me a t'l ò rubê!

Me a t'l ò rubê

che furistir

che cân rugnós che un dè

l'è sparì

e u m'a lasê a cvè

da par me

da par me...

cun te...

Alcina A m' so insmida

a m' so insmida

int la voia

d' pérdum tra dla nebia.

A m' so insmida

a m' so insmida

int e' rispir longh de' vent

ch' e' smêsa l'acva int e' su pas.

A m' so insmida

a m' so insmida

int l'êria

tra dal vós,

cal vós ch'a sintéva cantê

par tot e' borgh

sparguiend in zir e' mat

cal sér che la busâna

la zughéva a inzighìt d'afat.

A m' so insmida

a m' so insmida

cun lo, lo braghir

ch'u s' arbutéva ingiavlì

so int al rovar strachi

cun di s-cent e di mog

da fê spavent.

A m' so insmida

a m' so insmida

guardend

cla lona in zil

malêda int e' su coc.

Cun cvela vós

cun cvela vós

a zigarò che mêl

che mêl ch'u t' inciôda la schena

che mêl ch' u t' scôrga la chêrna

chê mêl ch' u t' brusa la pëla

chê mêl ch'u t seca j oc.

"Son vinta dal dolor, son quasi morta

mi squarcio i panni, mi percuto il visso

sciocca mi chiamo e malaccorta.

E morire vorrei di mortifer sonno..."

VOCE NEL BUIO Ma le fate morir ssempre non ponno...